Jak poprawnie ułożyć bibliografię

            Bibliografia jest spisem źródeł (książek, czasopism, artykułów, stron internetowych), z których korzystałeś/łaś podczas pisania swojej pracy. Musisz ująć wszystkie prace, do których się odwołujesz, w przeciwnym przypadku Twoja praca będzie plagiatem.

            Oto kilka porad, jak dobrze ułożyć bibliografię.

1. Wszystkie pozycje podajemy w kolejności alfabetycznej, wg pierwszej litery nazwiska autora.

Przykład:

1. Abramowski J....
2. Jeżyk F.....
3. Straszewski M.....
4. Zieliński J.....

 

2. W przypadku, gdy korzystasz z pracy, która ma wielu autorów, np. słowniki, umieszczasz je pod wszystkimi pozycjami, które mają autorów, również alfabetycznie.

Przykład:

1. Abramowski J....
2. Jeżyk F.....
3. Straszewski M.....
4. Poradnik młodego polonisty....
5. Słownik polsko-angielski...
6. Słownik polsko-niemiecki...

 

3. Jeżeli korzystałeś/łaś ze stron internetowych, umieszczasz je na samym końcu bibliografii.

Przykład:

1. Abramowski J....
2. Jeżyk F.....
3. Straszewski M.....
4. Poradnik młodego polonisty....
5. Słownik polsko-angielski...
6. Słownik polsko-niemiecki...
7. http://kezyk-polski.eza.pl/
8. http://republika.pl/evacska

 

4. Przy układaniu bibliografii najpierw umieszczaj książki, następnie czasopisma, na końcu strony www.

Schemat układu bibliografii:

1. książki posiadającego 1, 2, 3 lub 4 autorów
2. książki, które są pracą zbiorową (mają więcej niż 4 autorów i redaktora)
3. czasopisma
4. strony internetowe

UWAGA!!!

• Nie zamieszczaj jako bibliografii ściąg (drukowanych i internetowych), streszczeń, bryków.
• Nie zamieszczaj jako źródła więcej niż 1 podręcznik szkolny.
• Nie zamieszczaj jako źródła podręczników z gimnazjum i szkoły podstawowej. 

 

5. Poprawna pozycja bibliografii zawiera: nazwisko i pierwszą literę imienia autora cytowanego dzieła, tytuł pracy (kursywą), miejsce i rok wydania.

Przykład:

Mickiewicz A., Pan Tadeusz, Warszawa 1990

6. Jeżeli tekst, z którego korzystaliśmy był drukowany w czasopiśmie, obowiązuje kilka innych informacji. Musimy podać nazwisko autora, tytuł czasopisma (zwykłą czcionką w cudzysłowie), rocznik i numer wydania oraz numer stron/y.

Przykład:

Mickiewicz A., Pan Tadeusz, [w:] „Dekada Literacka” 1989/4, str. 3 – 33

      Symbol [w:] oznacza, że tekst, z którego korzystaliśmy nie jest osobną publikacją, tylko częścią pracy zbiorowej albo był drukowany w jakimś czasopiśmie.

7. Jeszcze inna procedura obowiązuje przy pracy zbiorowej (książce, w której są teksty wielu autorów).

0. jeżeli korzystamy z całej pracy (np. słownik) procedura jest następująca – tytuł, nazwisko redaktora, miejsce rok wydania. 

Przykład:

Słownik polsko-litewski, pod red. A. Mickiewicza, Warszawa 1989

1. jeżeli korzystamy z publikacji, która znajduje się w tomie zbiorowym procedura jest następująca: nazwisko imię autora, tytuł tekstu (z którego korzystaliśmy), [w:] tytuł pracy zbiorowej, nazwisko redaktora, miejsce rok wydania, numer strony.

Przykład:

Mickiewicz A., Pan Tadeusz, [w:] Romantycy polscy, pod red. J. Słowacki, Warszawa 1989, str. 34 – 67

Jak widzisz, zasady przy tworzeniu przypisów i bibliografii są takie same. Powinno Ci to ułatwić tworzenie poprawnego wykazu materiałów, które zostały przez Ciebie wykorzystane przy pisaniu matury wewnętrznej, a także późniejszych egzaminów. 

Jak poprawnie skonstruować przypisy

            Zamieszczanie przypisów w tekście może mieć podwójne zastosowanie.

 Po pierwsze wskazuje na źródło, z jakiego korzystał piszący w swojej pracy. Jeżeli cytujemy czyjąś myśl, zawsze musimy podać jej autora i miejsce, w którym została ona zamieszczona, w przeciwnym wypadku popełnimy plagiat.

Po drugie w przypisie możemy umieścić informacje, które nie mają bezpośredniego związku z całością tekstu, natomiast uważamy, że warto je przytoczyć. Bardzo często umieszczamy w przypisach dłuższe cytaty, które zburzyłyby jasność naszego wywodu, niemniej ich umieszczenie w pracy jest celowe i podnosi jej wartość.

Każdy przypis ma ściśle określoną formę, dzięki której jest czytelny i jasny dla wszystkich użytkowników. Normy, które wyznaczają nam zasady tworzenia przypisów i bibliografii są takie same na całym świecie, dlatego muszą zostać zachowane. Poniżej w punktach przedstawię zasady tworzenia poprawnychprzypisów. 

I   Przypisy wskazujące na wykorzystane źródło:

1.      Przypis musi zawsze znajdować się na tej samej stronie, co stosowny dla niego numerek, inaczej praca jest nieczytelna. Inną, mniej klarowną i popularną metodą jest umieszczanie wszystkich przypisów pod tekstem, co zmusza czytelnika do szukania ich po całej pracy. Dlatego preferowane jest umieszczanie odnośników na tej samej stronie.

2.      Poprawny przypis zawiera pierwszą literę imienia i nazwisko autora cytowanego dzieła, tytuł pracy (kursywą), miejsce i rok wydania, dokładny numer strony (bądź przedział stron, np. 1 – 34), która jest wykorzystana w naszej pracy.

Przykład:

____________________

¹A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, Warszawa 1990, str. 4

 

Ważna sprawą są również znaki interpunkcyjne:

a)     przecinkiem oddzielamy nazwisko – tytuł – miejsce, rok wydania – stronę/y

b)     kropkę stosujemy tylko  po skrócie str.

3.      Jeżeli tekst, z którego korzystaliśmy był drukowany w czasopiśmie, obowiązuje kilka innych informacji. Musimy podać nazwisko autora, tytuł czasopisma (zwykłą czcionką w cudzysłowie), rocznik i numer wydania oraz numer stron/y.

Przykład:

____________________

²A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, [w:] „Dekada Literacka” 1989/4, str. 3 – 33

Symbol [w:] oznacza, że tekst, z którego korzystaliśmy nie jest osobną publikacją, tylko częścią pracy zbiorowej albo był drukowany w jakimś czasopiśmie.

4.      Jeszcze inna procedura obowiązuje przy pracy zbiorowej (książce, w której są teksty wielu autorów).

a)     jeżeli korzystamy z całej pracy (np. słownik) procedura jest następująca – tytuł, nazwisko redaktora, miejsce rok wydania, numer strony.

Przykład:

___________________

³Słownik polsko-litewski, pod red. A. Mickiewicza, Warszawa 1989, str. 89

 

b)     jeżeli korzystamy z publikacji, która znajduje się w tomie zbiorowym procedura jest następująca: nazwisko imię autora, tytuł tekstu (z którego korzystaliśmy), [w:] tytuł pracy zbiorowej, nazwisko redaktora, miejsce rok wydania, numer strony

Przykład:

_____________________

⁴A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, [w:] Romantycy polscy, pod red. J. Słowacki, Warszawa 1989, str. 34 – 67

 

5.      Istnieją również skróty, które możemy stosować, aby nie przepisywać wszystkich informacji po kilka razy, jeśli korzystamy z jakichś źródeł częściej niż raz

a)      ibidem (w skr. ibid., ib.) łac., tamże.– jeżeli chcemy zacytować to samo dzieło, które cytowaliśmy w poprzednim przypisie używamy tego słowa. Wtedy dopisujemy tylko numer strony, z której pochodzi cytowany tekst.

Przykład:

_____________________

⁵ibidem, str. 76

b)     opere citato (op.cit.) łac., w cytowanym (powyżej) dziele – jeżeli chcemy odwołać się do dzieła autora, które było cytowane wcześniej (ale nie bezpośrednio przed) używamy tego skrótu, który oznacza – jak w cytowanym dziele. Wtedy piszemy nazwisko autora, op. cit., numer strony

Przykład:

_____________________

⁶A. Mickiewicz, op. cit., str. 98

 Ta metoda ma sens wtedy, kiedy cytujemy tylko jedno dzieło tego samego autora. Jeżeli praca opiera się na kilku dziełach tego samego autora, należy przed skrótem op. cit., umieścić pierwsze słowa tytułu tekstu, o który nam chodzi i wielokropek.

Przykład:

_____________________

⁷A. Mickiewicz, Księga pielgrzymstwa ..., op. cit., str. 98

II Przypisy zawierające dłuższe cytaty

Ten rodzaj jest w całości oparty na poprzednim. Najpierw w cudzysłowie przytaczamy odpowiedni cytat, a później po przecinku, dane z punktu I.

Przykład:

_____________________

⁸„Litwo ojczyzno ty moja ty jesteś jak zdrowie”, A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, Warszawa 1989, str. 6

 

Uwagi dodatkowe:

1. Numer przypisu zaznaczamy w tekście cyfrą arabską w indeksie górnym, np. Mickiewicz¹.

2. Tekst w przypisie piszemy zazwyczaj mniejszą czcionką.

3. Tradycyjnie cały tekst piszemy czcionką Times New Roman, rozmiar 12, odstępy 1,5, marginesy: prawy 2,5 cm; lewy 3,5 cm.

4. Przypisy piszemy czcionką Times New Roman, rozmiar 10, odstępy 1.

5. Jeżeli używacie MsOffice, to skrótem do tworzenia przypisu jest prawy ALT + j (jest to o tyle pożyteczne, że on sam wybiera czcionkę i „pilnuje” numeracji przypisów, do tego rysuje kreskę oddzielającą tekst właściwy od przypisu). Zamiennie można użyć funkcji Wstaw/Przypis.